Tıbbi Beslenme Tedavisi

Diyabetli bireyin yaşam tarzını ve beslenme alışkanlıklarını dikkate alarak tedaviyi bireyselleştirmek, diyabet tedavisinde öncelikli hedeflere ulaşmak açısından son derece önemlidir. Bireyselleştirilmiş bir beslenme planı ile beslenme tedavisine uyum gösteren bir diyabetli glisemi kontrolünü sağlayabilir ve komplikasyon riskinden uzaklaşabilir.

Etkin bir diyabet tedavisi ekip çalışmasını gerektirir. Hekim, diyetisyen, hemşire, psikolog ve diğer sağlık çalışanları, uzmanlıkları ile ilişkili olarak, diyabetli bireyi mümkün olabilecek en iyi düzeyde metabolik kontrol sağlanması için desteklemelidirler. Diyabetli birey, diyabet ekibinin oluşturduğu çemberin dışında değil merkezinde yer almalıdır. Sağlık çalışanları tedaviyi yönlendirirken tedaviden sorumlu olan ve tedaviyi yöneten diyabetli birey olmalıdır.

Tıbbi Beslenme Tedavisi

Amerikan Diyetisyenler Birliği, klinikte tip 1 diyabet, tip 2 diyabet ve gestasyonel diyabetlilere TBT sağlanmasına yönelik uygulama aşamalarını belirlemiştir.

Tip 1 ve tip 2 diyabetlilerin tanıyı izleyen ilk bir ay içinde, gestasyonel diyabetlilerin ise tanıyı izleyen ilk bir hafta içinde diyetisyene sevk edilmesi önerilmektedir. Eğitim ile de desteklenmesi gereken 2-3 vizit için toplam, 2.5-3 saatli kapsayan bir süre harcanması gerektiği belirlenmiştir. İlk vizit için 60-90 dakika, diğer vizitler için 30-45 dakikalık bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır.

TBT’nin diyabet ve beslenme konusunda deneyimli bir diyetisyen tarafından verilmesi tercih edilmelidir. ADA’nın ‘Diyabetli bireyler için tıbbi bakım standartları’ başlıklı rehberinde her diyabetli bireyin tercihen diyetisyen tarafından verilecek bireyselleşmiş TBT alması gerektiği bildirilmiş, diyabet tedavisi konusunda deneyimli bir diyetisyen tarafından sağlanan TBT’nin etkinliği kanıta dayalı araştırmalarda gösterilmiştir.

Diyabette Tıbbi Beslenme Tedavisinin Hedefleri

Diyabette TBT’nin hedefleri, diyabet tedavisinin hedefleriyle paraleldir. Ancak hedefler, sadece sağlık çalışanlarının değil diyabetli bireyin de hedefleri olmalıdır. Bu nedenle diyabetli birey, diyabet tedavisi ve aşağıda yer alan tedavi hedefleri konusunda bilgilendirilmelidir.

Diyabetli bireylere verilecek TBT’nin hedefleri;

1- Optimal metabolik sonuçları sağlamak ve korumak

• Komplikasyon riskini azaltmak veya önlemek için normal veya normale yakın kan glikoz düzeylerini sağlamak ve bu düzeyleri korumak.

• Makrovasküler hastalık riskini azaltacak düzeyde lipit ve lipoprotein profili sağlamak

• Vasküler hastalık riskini azaltacak kan basıncı düzeylerini sağlamak ve korumak.

2- Diyabetin kronik komplikasyonlarını önlemek ve tedavi etmek. Dislipidemi, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, nefropati, nöropati gibi kronik komplikasyonların, obezitenin önlenmesi ve tedavisi için uygun yaşam tarzı değişikliklerini sağlamak ve besin alımını ayarlamak.

3- Sağlıklı bir yaşam için uygun besin seçimini ve fiziksel aktivite düzeyini sağlamak.

4- Bireyin isteklerini, önerilen değişiklikleri yapabilme becerisini ve bu konudaki istekliliğini de dikkate alarak, kişisel ve kültürel tercihlerine, yaşam tarzına uygun olacak şekilde beslenme gereksinimi belirlemektir.